Wat betekent autonoom telen voor de teeltspecialist van de toekomst?

Anja legt uit dat autonoom telen gaat over het aansturen van teelt, gewas en watergift met behulp van rekenregels en algoritmes.

Het idee is dat sensorsystemen continu en geautomatiseerd data verzamelen en op basis daarvan suggesties doen voor bijvoorbeeld watergift, klimaatinstellingen, energieverbruik of CO₂-dosering. Als teeltspecialist kun je die suggesties beoordelen, opvolgen of bijstellen. Naarmate het algoritme zich steeds meer bewijst, kan er steeds meer losgelaten worden.

Belangrijk om te benadrukken: de teeltspecialist wordt niet vervangen, maar ondersteund. Sterker nog, je kunt met hulp van AI meer areaal aansturen en gemakkelijker teelten op verschillende locaties vergelijken.

De kern van het vak verandert niet: het gewas begrijpen en sturen. Maar de manier waarop verandert wel. Het algoritme kan een teelt aansturen onder normale omstandigheden, maar zodra er storingen of afwijkingen zijn, blijft de teeltspecialist cruciaal.

Dat betekent dat de functie verschuift van uitvoerend beslisser naar strategisch regisseur. De teeltspecialist moet bepalen wanneer het algoritme gevolgd kan worden en wanneer er zelf moet worden ingegrepen.

Daarnaast wordt nog belangrijker om te starten met een duidelijk teeltplan en heldere grenzen. Uiteindelijk wordt die strategie in de klimaatcomputer ingevoerd, maar de visie en keuzes liggen bij de teeltspecialist.

Om bij te blijven in deze ontwikkelingen is het belangrijk dat teeltspecialisten hun kennis en vaardigheden verbreden:

• Teeltstrategie en planning: maak een helder teeltplan, blijf hierbij scherp op doelen en grenzen van de teelt.
• Technologisch inzicht: verdiep je in AI, sensortechnologie en dataverwerking. Je hoeft geen programmeur te worden, maar basiskennis helpt enorm om systemen beter te begrijpen.
• Teeltkennis: vakkennis blijft onmisbaar, juist om te beoordelen of de data en algoritmes kloppen.
• Datagedreven werken: leer kritisch kijken naar wat sensoren meten en welke informatie relevant is. Minder is vaak meer: meet alleen wat nodig is.

Een groot obstakel bij autonoom telen is dat er enorme hoeveelheden data nodig zijn om algoritmes goed te trainen. En juist daar zit een uitdaging: in een kas spelen zoveel factoren mee dat het verzamelen en interpreteren van de juiste data complex is. Daarom kost het tijd om systemen robuust te maken.

Dit betekent dat de rol van de teeltspecialist voorlopig niet verdwijnt, maar juist verandert. Hun kennis en ervaring blijven onmisbaar om systemen goed te laten functioneren.

AI en autonoom telen zijn geen bedreiging, maar een aanvulling op het vakmanschap van de teeltspecialist. Ze helpen om objectiever beslissingen te nemen en maken het mogelijk om grotere en complexere teelten aan te sturen.

Maar de kern blijft: de teeltspecialist bepaalt de strategie, de technologie ondersteunt. Daarom is het belangrijk dat teeltspecialisten nu al investeren in kennis van technologie, data en sensoren, zodat ze de stap naar autonoom telen bewust en met vertrouwen kunnen maken.

Autonoom telen betekent dat AI en algoritmes steeds meer de dagelijkse teeltsturing kunnen overnemen. Voor de teeltspecialist verandert de rol naar die van regisseur en strateeg: monitoren, ingrijpen en richting geven. Belangrijk is kennis van teelt, technologie, data en strategie. Wie hierin investeert, kan autonoom telen zien als een kans om de functie van teeltspecialist toekomstbestendig te maken.

Aan de slag met je eigen ontwikkeling

Workshop: Kunstmatige intelligentie (AI) op de werkvloer - Kasgroeit

DigitaliseringsEvent: Glastuinbouw Nederland|  24 september 2025: Tijdens deze dag krijg je volop inspiratie en praktische handvatten om met digitalisering in jouw bedrijf aan de slag te gaan.